Sự phát triển răng miệng của trẻ nhỏ luôn là một trong những mối quan tâm hàng đầu của các bậc cha mẹ. Răng không chỉ ảnh hưởng tới khả năng ăn nhai, mà còn liên quan mật thiết đến thẩm mỹ và sự phát triển tổng thể của trẻ. Tuy nhiên, có không ít trẻ gặp phải tình trạng chậm mọc răng so với lứa tuổi. Điều này khiến nhiều phụ huynh lo lắng không biết trẻ chậm mọc răng có sao không, nguyên nhân do đâu và làm thế nào để khắc phục. Vậy hãy cùng tìm hiểu kỹ hơn về vấn đề này qua bài viết dưới đây.
Như thế nào là trẻ chậm mọc răng?
Theo các bác sĩ nha khoa, trẻ được xem là chậm mọc răng khi vượt quá thời gian mọc răng trung bình so với các bạn đồng trang lứa. Cụ thể:
- Ở giai đoạn 6-8 tháng tuổi, trẻ thường mọc chiếc răng sữa đầu tiên. Nếu đến 12-15 tháng mà chưa thấy dấu hiệu mọc răng nào thì coi như bé thuộc trường hợp “chậm”.
- Lúc tròn 1 tuổi, trẻ thường có từ 6-8 chiếc răng sữa. Số răng ít hơn mức này được xem là chậm mọc răng.
- Giai đoạn 1,5 tuổi (18 tháng), hầu hết trẻ sẽ có khoảng 16 chiếc răng sữa. Nếu chưa đạt mốc này thì cũng có thể coi là chậm mọc răng.
- Đến lúc 3 tuổi, toàn bộ 20 chiếc răng sữa phải mọc đầy đủ. Nếu còn thiếu dù chỉ một chiếc cũng được cho là chậm mọc.
Các mốc thời gian mọc răng của trẻ
Để phát hiện sớm tình trạng chậm mọc răng ở con, bố mẹ cần nắm rõ các cột mốc quan trọng trong quá trình mọc răng của trẻ. Thông thường, lịch mọc răng sữa ở trẻ sẽ diễn ra như sau:
- Từ 6-12 tháng tuổi:
- 2 răng cửa giữa hàm dưới mọc đầu tiên
- Tiếp đến là 2 răng cửa giữa hàm trên
- Đến lượt 2 răng cửa bên hàm trên mọc
- Cuối cùng là 2 răng cửa bên hàm dưới
- Từ 12-18 tháng tuổi:
- Mọc 4 chiếc răng nanh ở cả hàm trên và hàm dưới
- Tiếp đó mọc 4 răng hàm thứ nhất cũng ở hàm trên và dưới
- Giai đoạn 18 tháng – 3 tuổi:
- Xuất hiện 4 răng hàm thứ 2 trên cả hai hàm
- Bộ răng sữa lúc này đã gồm đủ 20 chiếc răng
- Răng khôn sẽ chỉ mọc khi trẻ đạt độ tuổi từ 17-21
Nguyên nhân khiến trẻ mọc răng muộn
Có rất nhiều nguyên nhân dẫn tới tình trạng chậm mọc răng ở trẻ nhỏ. Cụ thể:
Sinh non hoặc nhẹ cân
Những em bé chào đời non tháng hoặc suy dinh dưỡng ngay từ trong bụng mẹ thường có nguy cơ cao bị chậm mọc răng. Điều này là do cơ thể các bé còn chưa hoàn thiện, chưa hấp thu đủ lượng canxi, vitamin và dưỡng chất cần thiết cho sự phát triển của răng.
Trẻ bị thiếu Canxi
Canxi có ảnh hưởng rất lớn tới quá trình hình thành và phát triển của răng. Do đó, nếu bé bị thiếu hụt canxi trong chế độ dinh dưỡng thường xuyên thì rất dễ gặp tình trạng mọc răng chậm. Để nhận biết trẻ có thể đang thiếu canxi, cha mẹ cần chú ý những dấu hiệu như:
- Trẻ hay bị chuột rút, tê bì chân tay
- Có biểu hiện rối loạn giấc ngủ, đổ mồ hôi nhiều vào ban đêm
- Trẻ lớn gầy gò, chậm tăng cân
- Tóc rụng nhiều, móng tay dễ gãy rụng
Bên cạnh đó, nếu người mẹ bị thiếu hụt canxi nghiêm trọng trong thai kỳ thì cũng sẽ ảnh hưởng tới sự hình thành răng của thai nhi trong bụng.
Do bệnh lý răng miệng
Các vấn đề bất thường về sức khỏe răng miệng đôi khi cũng gây ra hiện tượng chậm mọc răng ở trẻ. Một số bệnh răng miệng phổ biến thường thấy:
- Nhiễm trùng tủy răng khiến trẻ sốt cao, đau nhức và ảnh hưởng xấu đến tốc độ mọc răng.
- Tình trạng viêm nướu, nha chu gây sưng đau vùng lợi, làm chậm tiến trình mọc của răng.
- Sâu răng sớm làm tổn thương men răng và ngà răng, cản trở quá trình mọc răng vĩnh viễn.
Ảnh hưởng của bệnh lý khác
Các căn bệnh mãn tính hoặc một số bất thường bẩm sinh về sức khỏe cũng có thể khiến cho trẻ mọc răng chậm hơn so với mặt bằng chung. Cụ thể:
- Bệnh tim bẩm sinh gây hiện tượng thiếu máu nuôi về răng.
- Bệnh hen suyễn hay viêm phế quản mãn tính làm trẻ khó thở, ăn uống kém dẫn đến suy dinh dưỡng.
- Rối loạn chức năng thận mạn tính khiến quá trình chuyển hóa canxi và phospho trong cơ thể bị ảnh hưởng.
- Trẻ mắc các bệnh về tuyến giáp cũng dễ bị mất cân bằng nội tiết tố, tác động tiêu cực tới sự mọc răng.
Mô lợi quá cứng
Ở một số trẻ, tình trạng chậm mọc răng có thể do mô nướu răng phát triển quá dày và cứng, khiến các chồi răng khó đẩy lên được. Nguyên nhân của hiện tượng này thường xuất phát từ yếu tố di truyền hoặc do mẹ sử dụng một số loại thuốc trong quá trình mang thai gây tác dụng phụ.
Chế độ ăn không cân đối, thiếu dưỡng chất
Sự phát triển toàn diện của trẻ, bao gồm cả sự mọc răng phụ thuộc rất nhiều vào dinh dưỡng hằng ngày. Nếu chế độ ăn của bé thiếu hụt các vi chất cần thiết như Canxi, Vitamin A, C, D, Magie, Kẽm, sắt… sẽ trực tiếp kìm hãm tốc độ mọc răng.
Bên cạnh đó, những đứa trẻ được ăn uống thiếu cân đối, lạm dụng đồ ăn nhanh, nước giải khát có ga, bánh kẹo ngọt… cũng thường xuyên bị chậm mọc răng. Lý do là vì các loại thực phẩm này có hàm lượng dinh dưỡng thấp nhưng lại chứa nhiều chất béo, đường tinh luyện, không tốt cho sự phát triển răng miệng. Hơn nữa, chúng dễ gây các vấn đề như sâu răng, viêm nướu nếu trẻ sử dụng thường xuyên.
Yếu tố di truyền
Nếu trong gia đình, bố mẹ hoặc anh chị trước đây đã từng mắc phải tình trạng mọc răng muộn thì khả năng cao là bé cũng sẽ gặp vấn đề tương tự. Nguyên nhân là do những đặc điểm gen di truyền từ thế hệ trước xuống thế hệ sau. Đây là hiện tượng khá phổ biến, thường không đáng lo ngại.
Một số nguyên nhân khác
Ngoài những lý do nêu trên, trẻ còn có thể gặp hiện tượng chậm mọc răng do bị ảnh hưởng bởi những yếu tố khác như:
- Các dị tật bẩm sinh vùng hàm mặt như khe hở môi, hàm ếch… làm lệch lạc sự phát triển của răng.
- Thói quen cho trẻ ti bình, sử dụng ti giả kéo dài.
- Việc mẹ hút thuốc lá, uống rượu bia trong thai kỳ.
- Tác dụng phụ của một số loại thuốc uống khi mang thai.
- Bệnh Down, Thalassemia, rối loạn máu bẩm sinh của trẻ…
Trẻ mọc răng chậm có sao không?
Sự lo lắng của cha mẹ khi con bị chậm mọc răng so với các bạn cùng trang lứa là điều rất dễ hiểu. Tuy nhiên, điều này thực tế thường không quá đáng ngại nếu không kèm theo các biểu hiện khác thường.
Về cơ bản, tùy theo nguyên nhân gây nên tình trạng này mà mức độ ảnh hưởng sẽ khác nhau:
- Nếu bé bị mọc chậm chủ yếu do yếu tố di truyền hoặc sinh non thì thường không gây ra hậu quả gì nghiêm trọng. Trẻ sẽ mọc răng muộn hơn những vẫn đủ bộ khi lớn lên.
- Với những trường hợp do thiếu vi chất, suy dinh dưỡng thì cần bổ sung kịp thời. Nếu không chỉ là vấn đề mọc răng chậm mà còn lâu dài ảnh hưởng tới sự phát triển thể chất, trí tuệ của bé.
- Trẻ mọc răng chậm do gặp phải bệnh lý nền đi kèm thì phải điều trị tích cực, nếu không sẽ để lại di chứng không mong muốn.
Dù vậy, việc trẻ bị mọc răng trễ sau cũng tồn tại một số rủi ro không thể xem thường:
- Không chỉ làm chậm sự phát triển về thể chất mà còn ảnh hưởng đến tâm lý tự ti so với bạn bè.
- Có thể ảnh hưởng xấu đến chức năng ăn nhai và hấp thụ dưỡng chất ở trẻ.
- Nguy cơ cao bị mọc răng lệch lạc, khấp khểnh về lâu dài vì mọc quá muộn.
- Gây đau nhức, sốt, khó chịu… khi các răng mới nhú lên.
Cách xử lý khi trẻ chậm mọc răng
Để cải thiện tình trạng chậm mọc răng của con hiệu quả, cha mẹ cần chú ý thực hiện một số biện pháp sau:
Xây dựng chế độ dinh dưỡng khoa học, hợp lý cho trẻ
- Ưu tiên bổ sung các thực phẩm giàu canxi như sữa, phô mai, các loại rau lá xanh đậm, cá hồi…
- Cho bé dùng thêm các loại thực phẩm chứa vitamin D giúp tăng cường khả năng hấp thu canxi như lòng đỏ trứng, cá thu, nấm…
- Cung cấp cho trẻ nhiều loại rau củ quả tươi, giàu vitamin và khoáng chất thiết yếu.
- Hạn chế tối đa việc cho con ăn các loại thực phẩm chế biến sẵn, đồ ngọt, nước giải khát có ga… vừa nghèo dinh dưỡng lại dễ gây sâu răng.
- Chia nhỏ bữa ăn, cho trẻ ăn đúng giờ giấc, tránh ăn quá no hoặc quá đói cũng góp phần tăng cường hấp thu chất dinh dưỡng.
Chú ý vệ sinh răng miệng cho bé sạch sẽ
- Trước khi mọc răng, hàng ngày nên dùng gạc sạch hoặc vải mềm thấm nước ấm để lau sạch lợi và nướu của bé.
- Khi đã có răng, mỗi ngày đánh răng cho bé ít nhất 2 lần vào buổi sáng và tối bằng bàn chải mềm, kem đánh răng dành riêng cho trẻ em.
- Chỉ cho con ăn các loại thức ăn mềm, dễ nuốt, không quá dai hoặc cứng.
- Sau mỗi bữa ăn, dùng khăn sạch hoặc tăm bông lau sạch mảnh vụn thức ăn còn sót lại trên răng cho bé.
Điều chỉnh thói quen sinh hoạt lành mạnh
- Tập cho trẻ thói quen đi ngủ sớm, ngủ đủ giấc để đảm bảo sự phát triển toàn diện của cơ thể.
- Thường xuyên đưa trẻ ra ngoài chơi, tắm nắng vào buổi sáng sớm để cơ thể tự tổng hợp vitamin D.
- Không nên cho bé sử dụng bình sữa hay ti giả thời gian quá dài vì dễ khiến hàm phát triển không cân đối.
- Hướng dẫn và tạo điều kiện cho trẻ thực hiện các bài tập thể dục, vận động nhẹ nhàng, đều đặn để kích thích cơ hàm mặt phát triển.
Đưa trẻ đến thăm khám nha khoa định kỳ
- Khi phát hiện bé có dấu hiệu mọc răng chậm, cha mẹ nên đưa con đi khám nha sĩ sớm để được tư vấn và có hướng xử lý kịp thời.
- Định kỳ 6 tháng 1 lần, cho bé đi kiểm tra răng miệng để theo dõi sự tiến triển của tình trạng mọc răng.
- Bác sĩ sẽ giúp loại trừ các khả năng bệnh lý, từ đó đưa ra các lời khuyên phù hợp cho sự phát triển răng miệng của trẻ.
- Trong trường hợp quá trình mọc răng diễn ra quá chậm, nha sĩ có thể chỉ định sử dụng thuốc bổ sung hoặc can thiệp bằng biện pháp nha khoa thích hợp.
Kết luận
Như vậy, chậm mọc răng ở trẻ nhỏ là một hiện tượng khá phổ biến với nhiều nguyên nhân khác nhau. Tuy thường không quá nguy hiểm, song việc này vẫn có thể gây ảnh hưởng nhất định tới sự phát triển toàn diện của bé. Do đó, cha mẹ cần chủ động quan sát, theo dõi tình hình mọc răng của con để có biện pháp chăm sóc phù hợp. Song song với việc xây dựng chế độ dinh dưỡng, sinh hoạt khoa học cho trẻ ngay từ những năm tháng đầu đời, việc đưa bé đi thăm khám nha khoa định kỳ cũng hết sức cần thiết.
Nếu bạn còn bất kỳ băn khoăn, lo lắng nào về tình trạng mọc răng của con, đừng ngần ngại liên hệ ngay với các chuyên gia tại Nha khoa Sài Gòn để được hỗ trợ, tư vấn cụ thể. Với đội ngũ bác sĩ giàu kinh nghiệm cùng trang thiết bị hiện đại, Nha khoa Sài Gòn không chỉ giúp bạn phát hiện và điều trị sớm các bất thường liên quan đến sự mọc răng của trẻ mà còn đưa ra những biện pháp chăm sóc răng miệng toàn diện, lâu dài. Chúng tôi cam kết luôn đồng hành cùng bạn trên hành trình giúp bé xây dựng một hàm răng chắc khỏe, đều đặn, bảo vệ tối đa sức khỏe và nụ cười xinh của bé trong tương lai.
