Tình trạng răng mọc trên lợi (hay còn gọi là răng khểnh mọc cao, răng mọc lạc chỗ) không chỉ ảnh hưởng đến thẩm mỹ nụ cười mà còn tiềm ẩn nhiều nguy cơ về sức khỏe răng miệng. Đây là một trong những dạng sai lệch khớp cắn phổ biến khiến nhiều khách hàng lo lắng khi đến thăm khám.
Tại Nha Khoa Sài Gòn, chúng tôi thấu hiểu sự tự ti và bất tiện mà tình trạng này mang lại. Bài viết dưới đây sẽ cung cấp cái nhìn chuẩn y khoa về nguyên nhân, dấu hiệu và hướng điều trị răng mọc trên lợi hiệu quả nhất.
Răng mọc trên lợi là gì?
Răng mọc trên lợi là tình trạng răng vĩnh viễn không mọc đúng vị trí trên cung hàm mà trồi lên cao phía trên nướu (thường gặp nhất là răng nanh số 3). Thay vì xếp đều đặn cùng các răng khác, chiếc răng này bị đẩy lên cao, nằm lệch ra ngoài hoặc mọc chồng lên các răng bên cạnh.
Trong nha khoa, đây được xem là một dạng răng mọc sai vị trí nghiêm trọng. Nếu không được can thiệp, tình trạng này có thể dẫn đến răng mọc kẹt, gây khó khăn cho việc vệ sinh và ảnh hưởng trực tiếp đến chức năng ăn nhai.
Nguyên nhân khiến răng mọc trên lợi
Để đưa ra phác đồ điều trị chính xác, các bác sĩ tại Nha Khoa Sài Gòn luôn bắt đầu từ việc xác định nguyên nhân gốc rễ. Dưới đây là những lý do chính khiến răng mọc lệch trên lợi:
Thiếu chỗ trên cung hàm (hàm nhỏ – răng lớn)
Đây là nguyên nhân phổ biến nhất. Khi kích thước xương hàm quá hẹp hoặc răng có kích thước quá lớn, cung hàm sẽ không đủ khoảng trống để tất cả các răng sắp xếp thẳng hàng. Kết quả là những răng mọc sau (thường là răng nanh) sẽ bị “ép” phải mọc chồi lên trên lợi để tìm chỗ đứng.
Răng sữa rụng sớm hoặc rụng trễ
Răng sữa đóng vai trò “giữ chỗ” cho răng vĩnh viễn.
- Rụng sớm: Các răng lân cận sẽ xô lệch vào khoảng trống, lấp mất chỗ của răng vĩnh viễn chưa mọc.
- Rụng trễ: Răng sữa không tiêu chân khiến răng vĩnh viễn không thể mọc lên đúng vị trí, buộc phải mọc lệch ra ngoài hoặc trồi lên cao.
Thói quen xấu: mút tay, đẩy lưỡi, cắn môi
Những thói quen từ nhỏ như mút ngón tay, đẩy lưỡi hay thở miệng tưởng chừng vô hại nhưng lại tác động lực xấu lên cấu trúc xương hàm và răng. Lâu ngày, chúng làm biến đổi cung hàm, dẫn đến tình trạng răng mọc sai vị trí.
Di truyền – cấu trúc hàm bất thường
Nếu cha mẹ hoặc người thân trong gia đình có xương hàm kém phát triển hoặc răng mọc khấp khểnh, khả năng cao con cái cũng sẽ gặp tình trạng tương tự do yếu tố gen di truyền.
Mọc răng thừa đẩy răng thật lệch vị trí
Trong một số trường hợp, trên cung hàm xuất hiện răng thừa (răng mọc thêm bất thường). Chiếc răng này chiếm chỗ và đẩy các răng chính thức ra khỏi vị trí chuẩn, khiến chúng trở thành răng mọc lệch trên lợi.
Dấu hiệu nhận biết răng mọc trên lợi
Bạn có thể dễ dàng nhận biết tình trạng này qua các dấu hiệu quan sát bằng mắt thường:
- Phần thân răng nằm cao hơn hẳn so với đường viền nướu của các răng khác.
- Vùng lợi tại vị trí răng mọc có dấu hiệu sưng, đỏ hoặc gồ lên.
- Khi cười, chiếc răng này lộ rõ, tạo cảm giác hàm răng lộn xộn, kém duyên.
- Cảm giác cộm, vướng víu khi khép miệng hoặc khi ăn nhai.
Răng mọc trên lợi có nguy hiểm không?
Nhiều người cho rằng răng mọc trên lợi chỉ ảnh hưởng đến thẩm mỹ, nhưng thực tế nó gây ra nhiều vấn đề hơn thế:
- Mất thẩm mỹ nghiêm trọng: Răng mọc lộn xộn khiến nụ cười kém duyên, ảnh hưởng đến sự tự tin giao tiếp.
- Tăng nguy cơ bệnh lý răng miệng: Vị trí răng mọc lệch tạo ra các “góc chết” rất khó vệ sinh bằng bàn chải thường. Thức ăn dễ mắc kẹt gây mảng bám, dẫn đến sâu răng, viêm lợi và viêm nha chu.
- Sai khớp cắn: Răng mọc sai vị trí làm đảo lộn khớp cắn, ảnh hưởng đến khả năng ăn nhai và có thể gây đau khớp thái dương hàm.
- Tổn thương mô mềm: Răng mọc chìa ra ngoài có thể cọ xát gây tổn thương niêm mạc môi, má.
Cách điều trị răng mọc trên lợi hiệu quả theo từng trường hợp
Tại Nha Khoa Sài Gòn, tùy vào mức độ lệch lạc và độ tuổi, bác sĩ sẽ chỉ định phương pháp tối ưu nhất.
Niềng răng – Giải pháp “vàng” cho răng mọc lệch
Đây là phương pháp điều trị răng mọc trên lợi hiệu quả và an toàn nhất, giúp bảo tồn răng thật tối đa. Bác sĩ sử dụng khí cụ để kéo răng mọc lệch về đúng vị trí trên cung hàm.
- Niềng răng mắc cài kim loại: Chi phí tiết kiệm, lực kéo ổn định. Giá tham khảo tại nha khoa chúng tôi từ 25.000.000 VNĐ/2 hàm.
- Niềng răng mắc cài sứ: Thẩm mỹ hơn, màu sắc trùng với màu răng. Giá từ 30.000.000 VNĐ/2 hàm.
- Niềng răng trong suốt Invisalign: Thẩm mỹ tuyệt đối, tháo lắp dễ dàng. Phù hợp cho người đi làm, giao tiếp nhiều. Giá từ 90.000.000 VNĐ/2 hàm.
Lưu ý: Trong quá trình niềng, nếu cung hàm quá chật, bác sĩ có thể chỉ định nhổ bớt răng (thường là răng số 4) để tạo khoảng trống kéo răng trên lợi xuống.
Phẫu thuật bộc lộ răng (Đối với răng mọc ngầm/kẹt trong xương)
Đây là chỉ định bắt buộc đối với những trường hợp răng không thể tự mọc ra ngoài do bị nướu dày bao phủ hoặc nằm kẹt sâu trong xương hàm (thường gặp nhất là răng nanh ngầm). Nếu không can thiệp kịp thời, chiếc răng này có thể gây tiêu chân răng bên cạnh hoặc hình thành nang xương hàm.
Quy trình thực hiện chuẩn Y khoa:
- Bước 1 – Chẩn đoán hình ảnh: Bác sĩ sẽ chụp phim CT Cone Beam để xác định chính xác vị trí, hướng mọc và độ sâu của răng ngầm trong xương hàm.
- Bước 2 – Tiểu phẫu mở cửa sổ xương: Bác sĩ tiến hành gây tê cục bộ, sau đó thực hiện một đường rạch nhỏ trên nướu (và mở xương nếu cần) để bộc lộ thân răng đang bị kẹt.
- Bước 3 – Gắn khí cụ kéo: Một mắc cài (bracket) hoặc button chuyên dụng sẽ được gắn trực tiếp lên thân răng vừa bộc lộ.
- Bước 4 – Kéo răng về vị trí: Khí cụ này được kết nối với hệ thống dây cung niềng răng. Bác sĩ sẽ sử dụng lực kéo nhẹ nhàng, liên tục để di chuyển răng ngầm từ từ ra khỏi xương và về đúng vị trí trên cung hàm.
Tại Nha Khoa Sài Gòn, chi phí cho dịch vụ tiểu phẫu kéo răng mọc ngầm được niêm yết là 15.000.000 VNĐ/Răng, thực hiện bởi bác sĩ tay nghề cao, đảm bảo an toàn và hạn chế xâm lấn.
Nhổ răng kết hợp chỉnh nha (Giải quyết tình trạng thiếu khoảng trầm trọng)
Trong rất nhiều ca răng mọc trên lợi (đặc biệt là răng khểnh cao), nguyên nhân chính là do cung hàm quá hẹp, không còn dù chỉ 1mm khoảng trống để kéo chiếc răng đó xuống. Lúc này, việc nhổ bớt răng là giải pháp tối ưu để “hy sinh một, cứu toàn hàm”.
- Lý do thường nhổ răng số 4 (Răng cối nhỏ):
- Răng số 4 nằm ở vị trí giữa cung hàm, ngay sát vùng răng cửa và răng nanh mọc lệch, thuận tiện nhất để tạo khoảng trống dàn đều răng.
- Về mặt chức năng và thẩm mỹ, răng số 4 ít đóng vai trò quan trọng hơn so với răng nanh (răng số 3) hay răng hàm lớn (răng số 6).
- Việc nhổ răng số 4 giúp tạo ra khoảng trống khoảng 7-8mm, đủ để kéo răng nanh mọc trên lợi xuống và sắp xếp lại toàn bộ các răng khác cho thẳng hàng.
- Quy trình đóng khoảng: Sau khi nhổ răng, bác sĩ sẽ gắn mắc cài và sử dụng lò xo hoặc thun chuỗi để kéo các răng di chuyển vào khoảng trống vừa nhổ. Kết thúc quá trình niềng, các khe hở sẽ được đóng khít hoàn toàn, đảm bảo hàm răng đều đẹp, chuẩn khớp cắn và không ai nhận ra bạn đã từng nhổ răng.
Lời khuyên từ bác sĩ: Việc quyết định có nhổ răng hay không cần dựa trên phim chụp X-quang và tính toán kỹ lưỡng của bác sĩ chỉnh nha. Tại Nha Khoa Sài Gòn, chúng tôi luôn ưu tiên các phương án bảo tồn răng thật (như nong hàm, mài kẽ) trước, và chỉ chỉ định nhổ răng khi thực sự cần thiết để đạt kết quả thẩm mỹ cao nhất.
Răng mọc trên lợi ở trẻ em: Có nên điều trị sớm không?
Câu trả lời là CÓ. Giai đoạn “vàng” để điều chỉnh răng là từ 6 – 12 tuổi (giai đoạn thay răng). Lúc này xương hàm trẻ còn mềm, việc can thiệp bằng các khí cụ chỉnh nha tăng trưởng sẽ giúp:
- Nong rộng hàm, tạo chỗ cho răng vĩnh viễn mọc đúng vị trí.
- Hạn chế tối đa việc phải nhổ răng hoặc phẫu thuật sau này.
- Tiết kiệm chi phí và thời gian so với niềng răng khi trưởng thành.
Tại Nha Khoa Sài Gòn, chi phí chỉnh nha tăng trưởng cho trẻ em có giá tham khảo từ 20.000.000 VNĐ/Hàm.
Cách phòng ngừa răng mọc trên lợi hiệu quả
Phòng bệnh hơn chữa bệnh. Mặc dù yếu tố di truyền là không thể thay đổi, nhưng các bậc phụ huynh hoàn toàn có thể kiểm soát các yếu tố môi trường để giúp con em mình sở hữu hàm răng đều đẹp, hạn chế tối đa tình trạng răng mọc lệch hay mọc trên lợi thông qua các biện pháp sau:
Chăm sóc và bảo tồn răng sữa “đúng quy trình”
Răng sữa giữ vai trò tối quan trọng là “người dẫn đường” cho răng vĩnh viễn mọc lên đúng vị trí.
- Giữ gìn răng sữa: Cần vệ sinh răng miệng kỹ lưỡng cho trẻ ngay từ nhỏ. Tại Nha Khoa Sài Gòn, chúng tôi khuyến khích phụ huynh cho trẻ sử dụng dịch vụ Bôi Vecni Flour phòng ngừa sâu răng hoặc Trám bít hố rãnh để bảo vệ men răng sữa tối đa.
- Tránh nhổ răng sữa quá sớm: Nếu răng sữa bị sâu, ưu tiên hàng đầu là điều trị (trám hoặc điều trị tủy) để giữ răng lại cho đến tuổi thay răng tự nhiên. Nhổ răng sữa quá sớm sẽ khiến các răng lân cận xô lệch, lấp mất chỗ của răng vĩnh viễn, buộc răng vĩnh viễn phải mọc kẹt hoặc trồi lên lợi.
- Nhổ răng sữa đúng thời điểm: Khi răng vĩnh viễn bắt đầu nhú lên, nếu răng sữa chưa rụng, cần đưa trẻ đến nha khoa để nhổ răng sữa kịp thời, nhường chỗ cho răng mới mọc thẳng hàng.
Loại bỏ triệt để các thói quen xấu (Bad Habits)
Ở giai đoạn xương hàm đang phát triển, những tác động lực dù nhỏ nhưng liên tục cũng có thể làm biến dạng cung hàm, gây hẹp hàm khiến răng không đủ chỗ mọc. Phụ huynh cần quan sát và giúp trẻ loại bỏ các thói quen như:
- Mút ngón tay, cắn môi, cắn bút: Gây hô và đẩy các mầm răng cửa mọc chìa ra ngoài hoặc lên cao.
- Đẩy lưỡi: Làm thưa răng và sai khớp cắn.
- Thở bằng miệng: Gây hẹp hàm trên, dẫn đến thiếu chỗ cho các răng nanh mọc xuống.
Tầm soát mọc răng định kỳ (6 tháng/lần)
Việc thăm khám định kỳ tại Nha Khoa Sài Gòn không chỉ đơn thuần là kiểm tra sâu răng mà còn là chiến lược kiểm soát sự phát triển của xương hàm:
- Theo dõi lộ trình mọc răng: Bác sĩ sẽ chụp phim X-quang để kiểm tra vị trí các mầm răng vĩnh viễn đang nằm trong xương hàm, dự đoán trước nguy cơ mọc ngầm hoặc mọc lệch.
- Can thiệp khí cụ sớm: Trong trường hợp trẻ bị mất răng sữa sớm do tai nạn hoặc sâu răng nặng, bác sĩ sẽ chỉ định đeo Bộ giữ khoảng. Khí cụ này giúp giữ nguyên khoảng trống cần thiết, đảm bảo răng vĩnh viễn sau này có đủ không gian để mọc đúng vị trí mà không bị chèn ép lên lợi.
- Chỉnh nha tăng trưởng: Nếu phát hiện xương hàm trẻ quá hẹp, bác sĩ có thể can thiệp sớm bằng các khí cụ như Hàm nong nhanh, Quad Helix để mở rộng cung hàm, tạo đủ chỗ cho răng vĩnh viễn sắp mọc.
Kiểm tra răng mọc lệch tại Nha Khoa Sài Gòn
Việc xử lý răng mọc trên lợi đòi hỏi bác sĩ phải có tay nghề cao và am hiểu sâu về cấu trúc xương hàm để tránh làm tổn thương chân răng.
Tại Nha Khoa Sài Gòn, chúng tôi cam kết:
- Đội ngũ bác sĩ chuyên môn cao: Giàu kinh nghiệm trong lĩnh vực chỉnh nha, đã điều trị thành công hàng ngàn ca răng mọc lệch, khấp khểnh phức tạp.
- Trang thiết bị hiện đại: Sử dụng máy chụp X-quang CT Cone Beam 3D giúp khảo sát chính xác vị trí chân răng trong xương hàm để lên phác đồ điều trị an toàn.
- Quy trình chuẩn y khoa: Đảm bảo vô trùng tuyệt đối, tư vấn minh bạch, rõ ràng về chi phí và thời gian điều trị.
Răng mọc trên lợi tuy không nguy hiểm đến tính mạng nhưng ảnh hưởng lớn đến chất lượng cuộc sống và sức khỏe răng miệng lâu dài. Đừng để tình trạng này kéo dài khiến việc điều trị trở nên khó khăn và tốn kém hơn. Giải pháp niềng răng hiện nay có thể khắc phục hoàn toàn khuyết điểm này.
Hãy liên hệ ngay Hotline 0917 91 93 98 để đặt lịch tư vấn miễn phí cùng chuyên gia tại Nha Khoa Sài Gòn!
