Mọc răng khôn là một hiện tượng sinh lý tự nhiên ở tuổi trưởng thành, nhưng có thể gây ra nhiều khó chịu và đau đớn, đặc biệt là khi gây ra tình trạng sưng má. Bài viết này sẽ giúp bạn hiểu rõ hơn về hiện tượng mọc răng khôn bị sưng má, nguyên nhân, cách giảm đau cũng như giảm sưng nhanh chóng và hiệu quả.
Mọc răng khôn là gì?
Răng khôn, hay còn được gọi là răng số 8, là 4 chiếc răng hàm lớn cuối cùng mọc ở vị trí sau cùng trong hàm răng của mỗi người, thường xuất hiện ở độ tuổi từ 17 đến 25. Tuy nhiên, không phải ai cũng có đủ 4 chiếc răng khôn. Một số người có thể không mọc răng khôn, hoặc chỉ mọc một vài chiếc.
Khác với các răng khác, răng khôn thường mọc muộn hơn, vào thời điểm xương hàm đã phát triển gần như hoàn thiện. Do đó, không gian cho răng khôn mọc có thể bị hạn chế. Điều này có thể dẫn đến tình trạng răng mọc lệch, mọc nghiêng hoặc mọc lên một phần, gây ra các triệu chứng khó chịu như đau nhức, sưng nướu, sưng má.
Nguyên nhân mọc răng khôn bị sưng má
Hiểu rõ nguyên nhân gây sưng má khi mọc răng khôn giúp bạn phòng tránh và xử lý đúng cách. Dưới đây là một số nguyên nhân phổ biến:
Viêm mô xung quanh
Khi răng khôn mới nhú lên khỏi nướu, phần nướu xung quanh có thể bị tổn thương và viêm nhiễm do vi khuẩn tích tụ hoặc do sự cọ xát của răng mới với niêm mạc má. Tình trạng viêm nướu này có thể lan rộng, gây sưng đau cả vùng má.
Ngoài ra, trong quá trình mọc, răng khôn có thể tạo ra các túi nướu (periodontal pockets) – những không gian giữa răng và nướu, là nơi lý tưởng để thức ăn thừa và vi khuẩn tích tụ gây viêm nhiễm. Nếu không được vệ sinh đúng cách, tình trạng viêm có thể trở nên nghiêm trọng hơn.
Phản ứng bình thường của cơ thể
Trong một số trường hợp, sự sưng tấy của nướu và má chỉ đơn thuần là phản ứng tự nhiên của cơ thể trước sự mọc lên của răng khôn. Khi răng mới đang cố tìm đường mọc lên, nó sẽ gây áp lực lên lớp mô xung quanh, dẫn đến tình trạng sưng và đau nhẹ. Triệu chứng này thường sẽ tự động thuyên giảm sau một vài ngày.
Thức ăn, mảng bám dư thừa tồn đọng
Vị trí răng khôn nằm sâu trong khoang miệng, gần cuối hàm răng, khiến việc vệ sinh răng miệng trở nên khó khăn hơn. Thức ăn thừa, vi khuẩn và mảng bám dễ bị tích tụ và tồn đọng quanh vùng răng mới mọc. Nếu không được làm sạch đúng cách, các mảng bám này sẽ trở thành “ổ vi khuẩn”, gây ra tình trạng viêm nhiễm, sưng tấy cho nướu và má.
Các nguyên nhân khác
Ngoài các nguyên nhân phổ biến trên, tình trạng mọc răng khôn sưng má cũng có thể bắt nguồn từ một số vấn đề khác như:
- Răng khôn mọc lệch, mọc xiên hoặc mọc ngang: Khi không đủ không gian, răng khôn có thể mọc theo hướng không bình thường, chèn ép vào răng bên cạnh và gây sưng đau.
- Răng khôn bị sâu: Nếu răng khôn bị sâu và không được điều trị kịp thời, vi khuẩn từ tổn thương sâu có thể lan ra nướu và các mô xung quanh, gây viêm nhiễm và sưng má.
- Nang xương hàm (jaw cysts): Đây là các khối nang dịch hình thành xung quanh thân răng khôn, gây sưng đau và có thể làm yếu xương hàm.
Mọc răng khôn sưng má bao lâu?
Thời gian mọc răng khôn và các triệu chứng đi kèm có thể khác nhau ở mỗi người. Thông thường, quá trình mọc một chiếc răng khôn có thể kéo dài từ vài tuần đến vài tháng.
Trong giai đoạn đầu, khi răng bắt đầu nhú lên khỏi nướu, bạn có thể cảm thấy đau nhức và sưng nướu. Tình trạng này thường kéo dài từ 3-5 ngày. Trong thời gian này, các triệu chứng sưng đau có thể tự giảm dần nếu không có biến chứng.
Tuy nhiên, nếu tình trạng sưng má kéo dài hơn một tuần hoặc ngày càng nặng hơn kèm theo các triệu chứng như sốt, khó há miệng, khó nuốt, đau lan lên tai hoặc cổ, bạn cần đến gặp nha sĩ ngay lập tức. Đây có thể là dấu hiệu của nhiễm trùng nặng và cần được điều trị kịp thời.
Đau răng khôn sưng má có nguy hiểm hay không?
Trong hầu hết các trường hợp, tình trạng sưng má và đau nhức khi mọc răng khôn là điều bình thường và không gây nguy hiểm nghiêm trọng. Các cơn đau và sưng tấy thường sẽ tự thuyên giảm sau một thời gian ngắn.
Tuy nhiên, nếu triệu chứng dai dẳng hoặc diễn biến phức tạp hơn, tình trạng mọc răng khôn sưng má có thể dẫn đến một số biến chứng như:
- Nhiễm trùng: Vi khuẩn tích tụ quanh vùng răng khôn có thể gây nhiễm trùng nướu (viêm nha chu), áp xe chân răng, viêm xương hàm hoặc thậm chí nhiễm trùng huyết.
- Sâu răng và các vấn đề về nha chu: Răng khôn mọc lệch, mọc một phần hoặc những túi nha chu sâu quanh răng khôn là điều kiện thuận lợi cho vi khuẩn phát triển, gây sâu răng và viêm nướu.
- Tổn thương răng bên cạnh: Khi răng khôn mọc lệch, nó có thể gây áp lực, chèn ép hoặc làm lung lay răng số 7 (răng hàm lớn thứ 2).
- Đau mãn tính và ảnh hưởng đến chất lượng cuộc sống: Cơn đau kéo dài có thể gây khó chịu, ảnh hưởng giấc ngủ và các hoạt động hằng ngày.
Chính vì vậy, nếu cơn đau và sưng do mọc răng khôn không thuyên giảm sau 3-5 ngày hoặc ngày càng trầm trọng hơn, bạn cần đi khám nha khoa để được thăm khám, tư vấn và điều trị phù hợp.
Các tác hại khi răng khôn mọc gây sưng má
Ngoài việc gây đau nhức và khó chịu, tình trạng mọc răng khôn sưng má còn có thể dẫn đến nhiều tác hại khác, bao gồm:
- Ảnh hưởng đến chức năng ăn nhai và phát âm: Sưng đau có thể khiến bạn gặp khó khăn khi nhai, nuốt thức ăn hoặc nói chuyện.
- Mất thẩm mỹ: Má bị sưng có thể làm gương mặt bạn trở nên mất cân đối, thiếu tự tin khi giao tiếp.
- Ảnh hưởng đến hàm răng xung quanh: Nếu răng khôn mọc lệch hoặc chèn ép vào răng số 7, nó có thể khiến cho các răng bên cạnh bị xô lệch, mất thẳng hàng.
- Vệ sinh răng miệng khó khăn: Đau nhức và sưng tấy khiến bạn gặp khó khăn khi đánh răng, làm sạch mảng bám, tăng nguy cơ sâu răng và viêm nướu.
- Ảnh hưởng chất lượng giấc ngủ và công việc: Cơn đau có thể khiến bạn khó ngủ, trong khi tình trạng sưng đau cũng gây bất tiện trong giao tiếp và làm việc.
- Nguy cơ biến chứng: Nếu không được theo dõi và xử lý kịp thời, răng khôn sưng má có thể dẫn đến các biến chứng như áp xe, nhiễm trùng lan rộng.
Gặp tình trạng mọc răng khôn bị sưng má bạn cần phải làm gì?
Khi mọc răng khôn bị sưng má, bạn cần xử lý kịp thời và đúng cách để tránh các biến chứng nguy hiểm. Tùy vào tình trạng cụ thể, bạn có thể lựa chọn:
Nhổ bỏ răng khôn
Khi răng khôn mọc lệch, mọc ngầm hoặc gây ra các biến chứng như sưng đau, nhiễm trùng, hầu hết các nha sĩ đều khuyến nghị nhổ bỏ răng khôn. Việc nhổ răng sớm sẽ giúp ngăn ngừa các vấn đề nghiêm trọng hơn về sau.
Nha sĩ sẽ chụp X-quang để đánh giá tình trạng răng khôn, xác định hướng mọc và mức độ khó khăn khi nhổ. Dựa trên kết quả đánh giá, nha sĩ sẽ lựa chọn phương pháp nhổ răng phù hợp, có thể là nhổ răng đơn giản hoặc phẫu thuật.
Sau khi nhổ răng, bạn cần tuân thủ các hướng dẫn chăm sóc vết thương của nha sĩ để đảm bảo nhanh lành và tránh biến chứng.
Giữ lại răng khôn
Trong một số trường hợp, khi răng khôn mọc đúng vị trí, không gây cản trở cho các răng khác và không có biến chứng, bạn có thể lựa chọn giữ lại răng khôn. Tuy nhiên, bạn cần chú ý chăm sóc và theo dõi răng khôn cẩn thận hơn.
Một số lưu ý khi giữ lại răng khôn:
- Duy trì vệ sinh răng miệng tốt: Chải răng ít nhất 2 lần/ngày, sử dụng chỉ nha khoa và nước súc miệng để loại bỏ mảng bám và thức ăn thừa ở những vùng khó tiếp cận như xung quanh răng khôn.
- Khám nha khoa định kỳ: Đi khám răng miệng mỗi 6 tháng để nha sĩ theo dõi tình trạng răng khôn, phát hiện sớm và xử lý kịp thời các vấn đề có thể phát sinh.
- Xử lý sớm các triệu chứng bất thường: Nếu thấy răng khôn sưng đau, chảy máu nướu hoặc có dấu hiệu viêm nhiễm, hãy đến gặp nha sĩ ngay để được thăm khám và điều trị.
Tổng hợp các cách giảm đau khi mọc răng khôn sưng má
Ngoài việc tìm đến sự trợ giúp của nha sĩ, bạn cũng có thể áp dụng một số mẹo sau tại nhà để giảm đau và giảm sưng nhanh chóng:
Dùng nước muối súc miệng
Súc miệng bằng nước muối ấm là một trong những cách đơn giản và hiệu quả để giảm đau, giảm sưng khi mọc răng khôn. Nước muối có tác dụng kháng viêm, kháng khuẩn, làm dịu nướu và hỗ trợ quá trình lành thương.
Cách thực hiện:
- Pha một cốc nước ấm (khoảng 200-250ml) với nửa thìa cà phê muối.
- Ngậm ngụm dung dịch trong miệng, súc kỹ trong 30 giây đến 1 phút, chú ý súc xung quanh vùng răng khôn.
- Nhổ ra và lặp lại 3-4 lần mỗi ngày.
Chườm đá giảm sưng má
Chườm lạnh là phương pháp được nhiều người áp dụng để làm dịu cơn đau và giảm sưng hiệu quả. Nhiệt độ thấp giúp co mạch, giảm lưu lượng máu đến vùng viêm, từ đó làm giảm sưng nề.
Cách thực hiện:
- Chuẩn bị một túi chườm lạnh hoặc bọc đá viên vào khăn mỏng.
- Áp túi chườm lên vùng má sưng trong khoảng 15-20 phút. Lặp lại vài lần trong ngày.
- Lưu ý không áp trực tiếp đá lên da để tránh tổn thương do lạnh.
Chườm nóng
Trong một số trường hợp, chườm nóng cũng có thể giúp giảm đau hiệu quả. Nhiệt độ ấm giúp tăng tuần hoàn máu, thúc đẩy quá trình lành thương và thư giãn cơ.
Cách thực hiện:
- Chuẩn bị một túi chườm nóng hoặc một chiếc khăn sạch thấm nước ấm.
- Áp lên vùng má trong khoảng 10-15 phút. Lặp lại vài lần trong ngày.
- Lưu ý kiểm tra nhiệt độ túi chườm để tránh gây bỏng.
Sử dụng lá bạc hà
Lá bạc hà chứa tinh dầu có tính kháng khuẩn, kháng viêm và giảm đau tự nhiên. Nhai lá bạc hà hoặc dùng trà bạc hà có thể giúp làm dịu nướu, giảm sưng và giảm đau do mọc răng khôn.
Cách thực hiện:
- Rửa sạch vài lá bạc hà tươi và nhai nhẹ nhàng trong vài phút.
- Hoặc pha một tách trà bạc hà, để nguội và dùng để súc miệng vài lần trong ngày.
Nhai hành tây
Hành tây có chứa các hợp chất lưu huỳnh có khả năng kháng viêm, kháng khuẩn tự nhiên. Nhai hành tây sống có thể giúp giảm sưng, giảm đau và tiêu diệt vi khuẩn gây hại trong khoang miệng.
Cách thực hiện:
- Cắt một miếng hành tây sống nhỏ vừa đủ để nhai.
- Nhai nhẹ nhàng trong khoảng 3-5 phút, tập trung ở vùng răng khôn sưng đau.
- Nhai 1-2 lần mỗi ngày.
Dùng tinh dầu đinh hương
Tinh dầu đinh hương có đặc tính kháng khuẩn, giảm đau và gây tê tự nhiên. Sử dụng tinh dầu đinh hương có thể giúp giảm đau, sưng và chống lại nhiễm trùng do mọc răng khôn.
Cách thực hiện:
- Pha 2-3 giọt tinh dầu đinh hương với một cốc nước ấm để súc miệng vài lần mỗi ngày.
- Hoặc dùng tăm bông thấm tinh dầu đinh hương và chấm trực tiếp lên vùng nướu sưng đau.
- Lưu ý pha loãng tinh dầu trước khi sử dụng và không nuốt.
Dùng tinh dầu tràm trà
Tinh dầu tràm trà là một phương thuốc tự nhiên có tính kháng khuẩn, kháng viêm mạnh. Thành phần chính của tinh dầu tràm trà là Terpinen-4-ol, giúp tiêu diệt vi khuẩn, giảm sưng và thúc đẩy quá trình lành thương.
Cách thực hiện:
- Pha 2-3 giọt tinh dầu tràm trà vào một cốc nước ấm để súc miệng.
- Hoặc trộn 1-2 giọt tinh dầu tràm trà với một thìa cà phê dầu dừa, dùng tăm bông thấm hỗn hợp và chấm lên nướu.
- Sử dụng 2-3 lần mỗi ngày để cải thiện tình trạng sưng đau.
Dùng tinh dầu kinh giới
Tinh dầu kinh giới chứa thành phần Thymol có tác dụng kháng viêm, giúp giảm sưng, giảm đau nhanh chóng và hiệu quả. Sử dụng tinh dầu kinh giới cũng góp phần ngăn ngừa nhiễm trùng nướu và xương hàm.
Cách thực hiện:
- Pha 2-3 giọt tinh dầu kinh giới vào một cốc nước ấm để súc miệng.
- Hoặc thêm vài giọt tinh dầu kinh giới vào kem đánh răng để chải nhẹ nhàng quanh vùng răng khôn.
- Sử dụng 2-3 lần mỗi ngày để cải thiện tình trạng.
Dùng tỏi và gừng
Cả tỏi và gừng đều chứa các hợp chất có tính kháng viêm, kháng khuẩn tự nhiên. Chúng có thể giúp giảm đau, giảm sưng và ngăn ngừa nhiễm trùng do mọc răng khôn.
Cách thực hiện:
- Nhai 1-2 tép tỏi sống hoặc một lát gừng tươi vài phút, tập trung nhai ở vùng răng khôn sưng đau.
- Hoặc trộn nước ép tỏi hoặc gừng với chút muối và dùng để súc miệng.
- Thực hiện 2-3 lần mỗi ngày để giảm sưng nhanh chóng.
Sử dụng túi trà
Trà chứa nhiều hợp chất có lợi như Tannin, Polyphenol giúp giảm viêm, giảm sưng và thúc đẩy lành thương. Sử dụng túi trà đã pha để chườm hoặc đắp trực tiếp lên vùng sưng có thể mang lại hiệu quả bất ngờ.
Cách thực hiện:
- Pha một tách trà nóng, lấy túi trà ra và để cho hơi nguội.
- Đắp túi trà ấm lên vùng má sưng đau trong khoảng 5-10 phút.
- Lặp lại vài lần mỗi ngày để giảm sưng dần.
Sử dụng thuốc giảm đau theo chỉ định
Trong trường hợp cơn đau do mọc răng khôn quá dữ dội và không thể kiểm soát bằng các biện pháp tự nhiên, bạn có thể sử dụng thuốc giảm đau theo chỉ định của nha sĩ hoặc bác sĩ.
Một số lựa chọn thường được khuyến nghị như:
- Acetaminophen (Tylenol) hoặc Ibuprofen (Advil) giúp giảm đau nhanh và hiệu quả.
- Thuốc giảm đau kháng viêm chứa Ibuprofen hoặc Naproxen.
- Thuốc kháng sinh nếu có dấu hiệu nhiễm trùng.
Lưu ý, chỉ sử dụng thuốc theo đúng chỉ dẫn của bác sĩ và không lạm dụng để tránh tác dụng phụ không mong muốn.
Kết luận
Mọc răng khôn gây sưng má là tình trạng phổ biến nhưng không nên chủ quan. Nếu triệu chứng không cải thiện sau 3-5 ngày hoặc ngày càng nặng, hãy đến ngay nha khoa uy tín như Nha khoa Sài Gòn để được thăm khám, tư vấn và điều trị kịp thời. Với đội ngũ bác sĩ giàu kinh nghiệm cùng trang thiết bị hiện đại, Nha khoa Sài Gòn tự tin mang đến giải pháp toàn diện cho các vấn đề răng khôn, giúp bạn lấy lại nụ cười rạng rỡ và tự tin.
