Sâu răng hàm ở trẻ em là vấn đề đáng quan ngại, ảnh hưởng nghiêm trọng đến sức khỏe răng miệng và khả năng ăn nhai của trẻ. Bài viết này sẽ giải đáp thắc mắc liệu trẻ bị sâu răng hàm có mọc lại không, nguyên nhân gây sâu răng hàm, và cách phòng ngừa cũng như điều trị hiệu quả.
Răng hàm là răng nào?
Răng hàm là những chiếc răng nằm ở phía cuối cùng của cung hàm, có vai trò vô cùng quan trọng trong việc nghiền nát thức ăn. Cụ thể, răng hàm bao gồm răng số 4 và 5 (hai răng hàm nhỏ) và răng số 6, 7, 8 (ba răng hàm lớn). Chúng sở hữu kích thước lớn hơn so với các răng khác trong cùng hàm, góp phần tạo nên sự cân đối cho cấu trúc xương hàm.
Về cấu tạo, mỗi răng hàm thường gồm ba phần chính: thân răng, chân răng và cổ răng. Thân răng hàm có đến 5 mặt nhai, và số lượng chân răng thường từ 2 đến 3, tùy thuộc vào vị trí cụ thể của mỗi chiếc răng trên cung hàm. Nhóm răng này đóng vai trò then chốt trong quá trình ăn nhai, đảm bảo hiệu quả tiêu hóa thức ăn.
Răng hàm ở trẻ mọc khi nào?
Quá trình mọc răng hàm ở trẻ diễn ra theo từng giai đoạn. Chiếc răng hàm sữa đầu tiên thường xuất hiện trong khoảng từ 13 đến 19 tháng tuổi, tiếp theo là răng hàm sữa thứ hai mọc từ 25 đến 33 tháng tuổi. Tuy nhiên, thời điểm mọc răng có thể sớm hoặc muộn hơn tùy thuộc vào thể trạng và cơ địa của từng trẻ.
Sau khi răng sữa mọc đầy đủ, quá trình thay răng bắt đầu. Những chiếc răng sữa sẽ dần rụng đi và được thay thế bằng răng vĩnh viễn. Quá trình này hoàn tất khi trẻ khoảng 12 tuổi. Trong giai đoạn này, trẻ sẽ mọc thêm 8 răng hàm vĩnh viễn (răng số 6 và 7 ở cả hai hàm trên và dưới), nâng tổng số răng vĩnh viễn lên 28 chiếc.
Cuối cùng, từ 17 đến 25 tuổi, 4 chiếc răng hàm cuối cùng – còn gọi là răng khôn (răng số 8) – sẽ mọc lên, hoàn thiện bộ răng vĩnh viễn gồm 32 chiếc.
Nguyên nhân gây sâu răng hàm ở trẻ
Sâu răng hàm ở trẻ em thường xuất phát từ hai nguyên nhân chính: vệ sinh răng miệng không tốt và chế độ ăn uống không hợp lý.
Vệ sinh răng miệng chưa tốt
Sau khi ăn, thức ăn thừa và mảng bám dễ dàng bám trên bề mặt răng. Nếu trẻ không được vệ sinh răng miệng sạch sẽ, vi khuẩn sẽ tích tụ và phát triển mạnh, tạo điều kiện cho quá trình sâu răng diễn ra. Vi khuẩn sản sinh acid từ đường trong thức ăn thừa, làm bào mòn men răng và gây sâu.
Chế độ ăn uống chưa hợp lý
Trẻ em thường rất thích ăn đồ ngọt, và đây chính là một trong những nguyên nhân hàng đầu gây sâu răng, đặc biệt là sâu răng hàm. Đường trong đồ ngọt tạo điều kiện thuận lợi cho vi khuẩn sinh sôi, làm tăng quá trình tạo acid ăn mòn men răng, dẫn đến hình thành các lỗ sâu trên bề mặt răng.
Trẻ bị sâu răng hàm có mọc lại không?
Câu trả lời cho câu hỏi này phụ thuộc vào vị trí và mức độ nghiêm trọng của sâu răng.
Đối với răng hàm sữa (răng số 4 và 5), nếu bị sâu và rụng đi, răng vĩnh viễn vẫn có thể mọc lên thay thế. Đây là quá trình tự nhiên trong quá trình phát triển răng miệng của trẻ. Do đó, trong trường hợp này, việc điều trị sâu răng hiệu quả là điều quan trọng nhất.
Tuy nhiên, đối với răng hàm vĩnh viễn (răng số 6, 7 và 8), nếu bị sâu nặng và rụng, chúng sẽ không mọc lại. Những chiếc răng này không thuộc chu kỳ thay răng sữa như răng số 4 và 5, mà mọc lên một lần duy nhất và tồn tại suốt đời. Vì vậy, việc bảo vệ răng hàm vĩnh viễn khỏi sâu răng càng trở nên quan trọng hơn.
Sâu răng hàm ở trẻ có nguy hiểm không?
Sâu răng hàm gây ra nhiều ảnh hưởng tiêu cực đến sức khỏe răng miệng và toàn thân của trẻ. Chức năng chính của răng hàm là nghiền nát thức ăn, vì vậy, khi bị sâu răng, khả năng ăn nhai của trẻ bị giảm sút, ảnh hưởng đến quá trình tiêu hóa và hấp thu chất dinh dưỡng.
Trẻ bị sâu răng hàm thường bị đau nhức, dẫn đến chán ăn, bỏ bữa, và có nguy cơ suy dinh dưỡng, sụt cân. Hơn nữa, sâu răng hàm có thể gây rụng răng sữa sớm, làm khô và dày phần lợi, ảnh hưởng đến quá trình mọc răng vĩnh viễn. Răng vĩnh viễn có thể mọc chậm, mọc lệch, gây chèn ép các răng khác, dẫn đến tình trạng răng mọc không đều và tăng nguy cơ mắc các bệnh răng miệng khác.
Nếu không được điều trị kịp thời, sâu răng hàm có thể gây ra nhiều biến chứng nguy hiểm như viêm tủy, viêm nha chu, áp xe răng… gây đau đớn dữ dội và cần can thiệp y tế khẩn cấp.
Trẻ bị sâu răng hàm nên làm gì?
Phát hiện sớm và điều trị kịp thời là yếu tố quan trọng nhất để ngăn ngừa các biến chứng nguy hiểm của sâu răng hàm. Ngay khi phát hiện dấu hiệu sâu răng ở trẻ, cha mẹ cần đưa trẻ đến các cơ sở nha khoa uy tín để được thăm khám và điều trị. Việc thăm khám nha khoa định kỳ 3-6 tháng một lần giúp phát hiện và xử lý vấn đề răng miệng ở giai đoạn sớm.
Bên cạnh đó, cha mẹ cần chú trọng đến chế độ ăn uống của trẻ, hạn chế đồ ngọt, khuyến khích trẻ ăn các loại thực phẩm giàu chất xơ và các loại hoa quả tươi. Quan trọng hơn cả là hướng dẫn và tập cho trẻ thói quen chăm sóc răng miệng đúng cách, bao gồm đánh răng hai lần mỗi ngày với kem đánh răng có fluor và sử dụng chỉ nha khoa để làm sạch kẽ răng.
Tóm lại
Sâu răng hàm ở trẻ em là vấn đề cần được quan tâm và xử lý kịp thời. Việc răng hàm có mọc lại hay không phụ thuộc vào vị trí của răng. Tuy nhiên, phòng ngừa luôn tốt hơn điều trị. Việc chăm sóc răng miệng đúng cách, chế độ ăn uống lành mạnh kết hợp với việc thăm khám nha khoa định kỳ là chìa khóa bảo vệ sức khỏe răng miệng cho trẻ nhỏ, giúp trẻ có hàm răng chắc khỏe và nụ cười tươi tắn. Mọi băn khoăn về vấn đề sâu răng hàm ở trẻ, cha mẹ nên đưa con đến các cơ sở nha khoa uy tín để được tư vấn và điều trị cụ thể.
