Mọi người thường lo lắng khi thấy xuất hiện một cục u trong miệng, dù không thấy đau đớn gì. Họ thường băn khoăn không biết đó là dấu hiệu của bệnh gì và liệu có cần phải đi khám bác sĩ ngay hay không. Bài viết này sẽ giải thích về hiện tượng nổi cục trong miệng không đau, các nguyên nhân gây ra, mức độ nguy hiểm và lưu ý quan trọng để mọi người hiểu rõ hơn về tình trạng này.
Nổi cục trong miệng không đau là gì?
Nổi cục trong miệng không đau là hiện tượng xuất hiện một khối u nhỏ ở niêm mạc miệng, trên lợi hoặc trong nướu răng mà không gây ra cảm giác đau đớn. Khối u này có thể có kết cấu mềm hoặc cứng, di động hoặc cố định, màu sắc đa dạng như hồng nhạt, trắng đục, đỏ sậm… Kích thước của khối u này cũng rất khác nhau, có thể chỉ bằng hạt gạo nhưng cũng có thể to hơn một chút.
Phần lớn các trường hợp nổi cục trong miệng không đau thường là các khối u lành tính, không gây nguy hiểm cho sức khỏe. Tuy nhiên, cũng không thể loại trừ hoàn toàn khả năng đó là những khối u ác tính như ung thư. Chính vì vậy, việc chủ động đi khám và chẩn đoán khi phát hiện bất thường trong miệng là rất cần thiết.
Nổi cục trong miệng không đau là do đâu?
Có rất nhiều nguyên nhân có thể gây ra tình trạng u hạt, cục cứng trong khoang miệng mà không gây đau đớn. Dưới đây là một số lý do thường gặp nhất:
Mảng bám tích tụ quá nhiều
Mảng bám răng (plaque) là một lớp màng mỏng, nhờn và không màu bám trên bề mặt răng. Mỗi ngày, mảng bám răng đều hình thành trên răng và phải được loại bỏ bằng cách đánh răng, dùng chỉ nha khoa. Nếu không được vệ sinh sạch sẽ, mảng bám răng sẽ tích tụ rất nhiều, đóng cứng lại tạo thành vôi răng (cao răng). Lúc này rất khó để lấy hết vôi răng chỉ bằng việc đánh răng thông thường.
Đống mảng bám cứng này dần dần tạo thành các cục bám chắc trên răng, nướu, dù không gây đau nhức gì nhưng lại khiến người bệnh cảm thấy vướng víu, khó chịu. Thường chỉ có thể loại bỏ chúng bằng cách đến nha sĩ để lấy cao răng.
Bị u hạt nhiễm khuẩn
U hạt là những khối mô liên kết mềm, có hình tròn nằm dưới niêm mạc lợi. Chúng có thể mọc lẻ tẻ hoặc thành từng chuỗi, kích thước của chúng tăng dần theo thời gian. Các u hạt này có thể bị vi khuẩn xâm nhập và gây nhiễm trùng, sưng tấy nhưng lại không gây đau đớn.
Người bệnh khi bị u hạt thường sẽ cảm thấy vướng víu, khó chịu trong miệng, ảnh hưởng đến việc ăn nhai. Những u hạt lớn có thể làm mất thẩm mỹ và gây mất tự tin khi giao tiếp.
Tình trạng sâu răng không được điều trị dứt điểm
Sâu răng là tình trạng mô cứng của răng (men răng, ngà răng) bị vi khuẩn gây bệnh tấn công và phá hủy. Sâu răng thường gây ra cảm giác đau nhức dữ dội, nhất là khi ăn uống đồ nóng, lạnh hoặc ngọt. Tuy nhiên, nếu người bệnh có sức đề kháng tốt hoặc tình trạng sâu răng tiến triển chậm thì có thể không gây đau đớn.
Vùng sâu răng lúc này sẽ cứng và sần sùi như một cục. Nếu không được điều trị kịp thời, sâu răng sẽ tiến triển sâu hơn, ảnh hưởng đến tủy răng và gây ra những biến chứng nguy hiểm như viêm tủy, áp xe chóp răng…
Tình trạng u nang răng
U nang răng là một khối chứa dịch nằm trong xương hàm, bao quanh chóp răng. U nang răng thường phát triển một cách âm thầm, không hề gây đau đớn hay bất kỳ triệu chứng rõ ràng nào. Khi phát triển đến kích thước lớn, u nang có thể gây ra cảm giác đau tức, sưng phồng lợi, hoặc có cảm giác nổi cục trong miệng.
U nang răng thường không ảnh hưởng đến sức khỏe răng miệng, tuy nhiên chúng có thể gây tiêu xương hàm, dịch chuyển răng, mất răng nếu không được điều trị đúng cách. Cần có chẩn đoán và can thiệp sớm của nha sĩ để tránh những biến chứng này.
Trong miệng nổi cục cứng do vết loét miệng
Các vết loét miệng lành tính như loét áp-tơ, loét do nhiệt miệng, loét Riga… có thể gây ra cảm giác sần sùi, nổi cục cứng trong miệng nhưng không kèm theo đau đớn. Những vết loét này có thể xảy ra do stress, chấn thương cơ học, thiếu hụt vitamin, dị ứng…
Thông thường những loét miệng này sẽ tự khỏi sau khoảng 1-2 tuần. Người bệnh chỉ cần vệ sinh miệng sạch sẽ, súc miệng bằng nước muối ấm, ăn uống mềm, lạnh để tránh kích thích vùng loét.
Nổi cục trong miệng do viêm nướu triển dưỡng ở trẻ
Viêm nướu triển dưỡng hay còn gọi là loét viêm Riga-Fede thường xảy ra ở trẻ sơ sinh và trẻ nhỏ dưới 2 tuổi. Nguyên nhân là do các răng sữa mới mọc, nhọn cọ xát vào lợi hoặc lưỡi gây tổn thương niêm mạc. Vùng tổn thương hình thành các vết sẹo, cục chai cứng không gây đau.
Các vết chai này sau đó bị cọ xát kéo dài sẽ loét ra, khó lành sẹo. Trẻ thường quấy khóc, kén ăn do đau khi bị tổn thương Riga-Fede. Biến chứng nặng có thể dẫn đến chậm tăng cân và suy dinh dưỡng nếu không được điều trị.
Nguyên nhân do viêm lợi trùm
Viêm lợi trùm xảy ra chủ yếu ở vùng lợi che phủ răng khôn hàm dưới. Lợi trùm bị viêm có thể do mảng bám không được làm sạch, thức ăn bị mắc kẹt hoặc răng khôn mọc lệch. Vùng lợi bị viêm sẽ sưng phù, đỏ, có thể phát triển thành các nang nhỏ, nổi cục cứng trên lợi nhưng không đau.
Nếu không vệ sinh và điều trị đúng cách, viêm lợi trùm có thể dẫn đến áp xe nha chu, viêm tủy răng khôn, đau nhức và sưng tấy dữ dội. Bác sĩ sẽ chỉ định kháng sinh, giảm đau và xử lý răng khôn nếu cần thiết.
Áp xe trên nướu răng
Áp xe là một ổ tập trung mủ do vi khuẩn gây nhiễm trùng tạo ra. Khi áp xe hình thành trong khoang miệng, người bệnh sẽ cảm thấy đau nhức, sưng tấy rõ rệt. Tuy nhiên, nếu ổ áp xe nhỏ, sâu trong nướu, các triệu chứng đau có thể không xuất hiện mà chỉ có cảm giác nổi cục trong miệng.
Áp xe răng thường bắt nguồn từ những răng sâu nặng, viêm tủy không được điều trị. Vi khuẩn từ các tổn thương răng lan rộng ra vùng quanh chóp, phá hủy xương và mô mềm tạo thành ổ mủ. Nếu không điều trị sớm, áp xe răng có thể vỡ gây nhiễm trùng nghiêm trọng.
Nguyên nhân nổi cục trong miệng do u lồi hàm
U lồi hàm (bony exostoses) là những khối u xương hoặc sụn lành tính nằm trong xương hàm, phát triển thành khối lồi lên trên mặt xương. U lồi hàm thường tiến triển chậm, không gây đau đớn, chỉ khi phát triển đến kích thước lớn mới có thể sờ thấy khối cứng dưới niêm mạc.
Nguyên nhân gây u lồi hàm còn chưa rõ ràng nhưng có liên quan đến yếu tố di truyền, mọc răng khôn, sang chấn cơ học kéo dài. U lồi hàm thường không cần can thiệp, chỉ khi gây cản trở việc đeo hàm giả hay vệ sinh răng miệng thì mới cần phẫu thuật loại bỏ.
Nguyên nhân có thể là dấu hiệu của ung thư miệng
Mặc dù hiếm gặp nhưng trong một số trường hợp, sự xuất hiện của cục cứng, khối u trong miệng không đau có thể là dấu hiệu sớm của ung thư miệng. Các khối u ác tính thường có kết cấu cứng, bờ không đều, niêm mạc bất thường, có thể loét hoặc chảy máu dễ.
Ung thư miệng thường xuất phát từ tế bào biểu mô vảy và có thể xảy ra ở bất kỳ vị trí nào như môi, lưỡi, nướu, sàn miệng. Các yếu tố nguy cơ gây ung thư miệng phải kể đến là hút thuốc lá, uống rượu bia, nhiễm HPV, sử dụng thuốc nhai (thuốc lào).
Tại sao nổi cục trong miệng không đau?
Sự xuất hiện các khối u trong miệng thường khiến mọi người vô cùng lo lắng, nhất là khi chúng không gây ra bất kỳ cơn đau đớn nào. Tuy nhiên, có nhiều nguyên nhân giải thích cho hiện tượng nổi cục trong miệng mà không gây đau:
U trong miệng là u lành tính
Trong đa số trường hợp, các khối u phát triển trong khoang miệng đều là những u lành tính, không ác tính. U lành tính có đặc điểm là phát triển chậm, không xâm lấn các mô xung quanh, không di căn và thường không gây ra triệu chứng đau đớn.
Một số khối u lành tính thường gặp trong miệng có thể kể đến như: u hạt viêm, u nang, u mỡ, u xơ, u mạch máu… Những khối u này có thể gây vướng víu, cản trở hoạt động ăn nhai và vệ sinh răng miệng, tuy nhiên chúng hiếm khi đau đớn.
Ung thư miệng (u ác tính) trong giai đoạn đầu
Ung thư biểu mô tế bào vảy (Squamous Cell Carcinoma – SCC) là loại ung thư chiếm tới 90% các trường hợp ung thư miệng. Ung thư miệng thường xuất phát từ các tế bào vảy ở niêm mạc, có khả năng phát triển và di căn nhanh. Tuy nhiên trong giai đoạn đầu của bệnh, khối u ác tính thường phát triển âm thầm, không gây ra các cơn đau đớn rõ rệt.
Người bệnh chỉ có thể cảm nhận thấy một cục cứng, có kết cấu chắc nằm ở trong miệng. Vì không có triệu chứng đau, nhiều người thường chủ quan và bỏ qua những dấu hiệu này của ung thư miệng. Chỉ khi bệnh tiến triển, di căn rộng hơn, các khối u mới bắt đầu gây ra những cơn đau buốt, khó chịu, ảnh hưởng đến sinh hoạt.
Nổi cục trong miệng không đau có nguy hiểm không?
Mặc dù phần lớn các trường hợp nổi cục trong miệng không đau là các tổn thương lành tính, không gây nguy hiểm. Tuy nhiên vẫn có một số bệnh lý mạn tính, nghiêm trọng có thể âm thầm tiến triển mà không có triệu chứng đau rõ ràng. Nếu những khối u hạt/cục mụn này xuất hiện và không tự biến mất sau khoảng 2 tuần, bạn nên tới gặp bác sĩ chuyên khoa Răng Hàm Mặt để được thăm khám và chẩn đoán chính xác nguyên nhân gây ra chúng.
Một số bệnh lý nguy hiểm có thể “ngụy trang” dưới dạng các cục u không gây đau trong miệng có thể kể đến như:
- Ung thư biểu mô tế bào vảy (Squamous Cell Carcinoma – SCC): chiếm tới 90% các trường hợp ung thư miệng, xuất phát từ các tế bào vảy. Ở giai đoạn đầu, bệnh thường chỉ biểu hiện dưới dạng một vết loét hoặc cục cứng không gây đau đớn rõ ràng.
- Ung thư vòm họng: loại ung thư này hình thành ở vùng amidan, lưỡi gà, thành sau họng. Triệu chứng đầu tiên của bệnh có thể chỉ đơn thuần là cảm giác có một cục u không đau trong miệng.
- Ung thư các vị trí khác trong miệng như môi, lưỡi, sàn miệng: bệnh khởi phát rất âm thầm, không có triệu chứng đau đớn rõ ràng, chỉ biểu hiện bằng một khối u cứng tại vùng tổn thương.
- Ung thư tuyến nước bọt: các khối u ác tính nằm sâu trong các tuyến mang tai hoặc dưới hàm thường không gây triệu chứng gì ngoài sự xuất hiện của một cục cứng, di động trong miệng.
- Các khối u nang, u lành tính phát triển đến kích thước lớn, chèn ép các cơ quan xung quanh cũng sẽ gây biến dạng mô mềm, làm mất chức năng của cơ quan bị ảnh hưởng.
Thực tế cho thấy, bất kỳ sự xuất hiện bất thường nào của các cục u trong miệng đều cần được chẩn đoán và điều trị đúng cách. Thay vì chờ đợi đau đớn xuất hiện, bạn nên chủ động tới gặp nha sĩ để được thăm khám và tư vấn kịp thời khi phát hiện thấy các khối u, cục cứng tồn tại lâu trong miệng. Việc này cực kỳ quan trọng để bảo vệ sức khỏe răng miệng nói riêng và cơ thể nói chung.
Lưu ý khi miệng nổi cục mụn thịt không đau
Khi phát hiện có một cục u, khối cứng trong miệng không gây đau, bạn nên lưu ý những điều sau:
- Ghi nhận vị trí chính xác của khối u, hình dạng, kích thước, màu sắc của nó xuất hiện ở đâu. Theo dõi sự thay đổi kích thước, hình dạng của khối u theo thời gian để báo cáo lại với bác sĩ.
- Trường hợp u/cục xuất hiện lần đầu tiên, hãy chờ đợi khoảng 2 tuần xem nó có tự động biến mất không. Nếu không khỏi hoặc kích thước vẫn không thuyên giảm thì hãy tới gặp bác sĩ chuyên khoa ngay.
- Nếu u/cục đã tồn tại trong một thời gian dài rồi thì cần tới gặp bác sĩ ngay lập tức để tìm ra nguyên nhân và có hướng xử lý kịp thời.
- Tránh nặn, chọc, đốt hay cắt bỏ những khối u này vì có thể gây chảy máu, nhiễm trùng, làm tổn thương các mô lành xung quanh.
- Giữ vệ sinh răng miệng luôn sạch sẽ, súc miệng bằng nước muối ấm hàng ngày để loại bỏ vi khuẩn và có tác dụng kháng viêm.
- Ghi nhớ và báo cáo với bác sĩ các yếu tố nghi ngờ có liên quan đến việc hình thành u như chấn thương, răng bị sứt mẻ sắc nhọn…
Việc khám và chẩn đoán chuyên khoa sẽ giúp xác định chính xác bản chất của các khối u trong miệng. Nha sĩ sẽ thực hiện thăm khám lâm sàng kỹ lưỡng, chụp X-quang, chỉ định làm xét nghiệm, sinh thiết khối u (nếu cần thiết) để tìm ra nguyên nhân chính xác gây ra chúng. Từ đó đưa ra các hướng điều trị thích hợp như: phẫu thuật cắt bỏ u, nạo vét ổ mủ, điều trị nội khoa (kháng sinh, giảm đau…), xạ trị, hóa trị (với các trường hợp ung thư)…
Kết luận
Nổi cục trong miệng dù không đau cũng có thể là dấu hiệu của những bệnh lý nguy hiểm. Để được chẩn đoán chính xác và có hướng điều trị kịp thời, bạn nên tới ngay các cơ sở nha khoa uy tín như Nha khoa Sài Gòn. Với đội ngũ bác sĩ chuyên môn giỏi, trang thiết bị hiện đại và dịch vụ chăm sóc tận tâm, Nha khoa Sài Gòn chắc chắn sẽ giúp bạn giải quyết triệt để mọi vấn đề về răng miệng, giúp nụ cười luôn rạng rỡ và tự tin. Hãy liên hệ ngay với Nha khoa Sài Gòn để được tư vấn và đặt lịch thăm khám nhé!
